Film Künyesi

Vizyon Tarihi: 25 Şubat 2005

Tür: Biyografi, Dram, Müzikal

Yapım: ABD

Süre: 178 dakika

İmdb puanı: 7,7

Oyuncular: Jamie Foxx, Regina King, Kerry Washington

Yönetmen: Taylor Hackford

            Müzikal bir film olan Ray, yaptığı müzikler ve müzik tutkusu ile dönemine damga vurmuş Ray Charles Robinson’un hayatını anlatmaktadır. Ray’in hayattaki en büyük motivasyonu müzik olmuştur.

‘‘Yazı spoiler içermektedir.’’

Ray, çocukluğunda annesi ve kardeşi ile birlikte yaşamaktadır. Annesi çamaşır yıkama işindedir ve iki çocuğuna da kendisi bakmaktadır. Ray’in hayatında önemli bir yeri bulunmakta ve onun için rol-model konumundadır. Ray ve kardeşi George de birbiri ile vakit geçirmekten keyif alan iki kardeş olarak filmde karşımıza çıkmaktadır. Ancak Ray 5 yaşında iken kardeşinin oyun oynamak için çıktığı küvetin içine düşüp boğulduğuna şahit olur. Ray’in bu ana şahit olması onun travmatik bir yas yaşamasına neden olmuştur. Travmatik yas, kaybın aniden olması, travmatik bir olay ile beklenmedik bir şekilde oluşmasıdır ve bu durumda yas ile birlikte travma tepkileri de bireyde gözlenmektedir. George’nin ölümü Ray için ani bir şekilde olmuş ve Ray kardeşinin o sırada ona oyun yaptığını sanmış ve herhangi bir müdahalede bulunamamıştır. Bu durum, uzun süre Ray’in travmaya bağlı olarak suçluk duygusu ile yaşamasına neden olmuştur.

Ray, kardeşinin ölümünden sonra gözleri ile ilgili problem yaşamaya başlamış ve 7 yaşına geldiğinde görme yetisini kaybetmiştir. Bu süreç de Ray için bir kriz dönemidir. Yani Ray’in baş etmesi gereken yaşamındaki zorlu bir dönüm noktasıdır. Ray’in annesi tedavinin mümkün olmadığı belli olduğu andan itibaren onu bu sürece hazırlamıştır. Ona, görmediği zamanlarda yapması gerekenleri öğreterek destek olmaya çalışmıştır. Hatta Ray’i görme engellilerin olduğu bir okula yazdırarak bu durumu yeni normali yapmasına yönelik önemli bir adım atmıştır.

Ray için bu dönemde tanıştığı müzik onda bir tutku haline gelmiştir. Travma sonrasında yeni bir Ray keşfetmiş ve bunu geliştirerek yaşamına yeni bir yol vermiştir. Yeni Ray için çok önemli bir destek, yeni bir yaşam biçimi ve onu güçlendiren bir motivasyon olmuştur. Önceliği müziktir ve müziğini yapabilmek için her koşulu zorlamıştır.

Ray ilerleyen yaşlarında kardeşinin kaybı ile yaşadığı travmayı sağlıklı bir şekilde atlatamadığı için sürekli bir şekilde gördüğü flashbackler ile karşımıza çıkmaktadır. Yaşadığı bu travma onun bir gün çalıştığı müzik gruplarının birinde eroin denemesine yol açmıştır. Bu deneme, Ray’in madde bağımlılığına doğru yol aldığı ilk adım olmuştur. Travmaların üstesinden gelmekte sahip olduğumuz duygulanım düzenleme kapasitemiz yani acı verici bir olay ile karşılaştığımızda kaçınmaya başvurmadan içsel olarak olayın üzerinden gelebilme gücümüzün önemli bir yeri bulunmaktadır. Bu noktada Ray’in duygulanım düzenlemede azalmış bir duygulanım düzenleme kapasitesine sahip olduğu daha çok içsel olarak halletmek yerine kaçınma davranışı olarak madde bağımlılığına yöneldiği gözlenmektedir.

Ray ünlü olmaya başladığı zamanlarda aşkı da bulur ve Bea ile evlenir. Bea, Ray’in madde bağımlılığını bilmemektedir ve bunu öğrendiğinde Ray karısından uzaklaşarak onu kendisinden yoksun bırakmayla tehdit etmiştir. Kendini aileden soyutlama ve öfke patlamaları gibi madde kullanımının etkileri gözlenmiştir. Ayrıca Ray, ilerleyen zamanlarda madde kullanımının artışı ile geçirdiği nöbetler, kusmalar, terlemeler, bilinç kaybı hatta sonralarında ününü, işini ve en büyük tutkusu olan müziği kaybetme riski ile karşı karşıya kalmıştır. Madde kullanımı Ray’e başlarda kısa süreli sorunlardan kaçarak rahatlama alanı sunsa da uzun vadede hatta çok da uzun olmayan bir sürede kendisinde fiziksel acılar, bilişsel olarak kopuşlar ve sosyal olarak yakınlarından uzaklaşma gibi birçok olumsuzluklarla karşılaşmıştır.

Ray, hapse atılıp artık müzik yapamayacağı durumu ile yüzleşmiş ve maddeyi bırakma kararı almıştır. Böylece Ray için farmakolojik tedavi (ilaçla tedavi) başlamıştır. Bu tedavi doğrultusunda önce toplumdan izole olup özel bir kliniğe yatmıştır ve temizlenme dönemini burada geçirmiştir. Bu süreçte Ray kendisini rahatlatacak hiçbir ilaç istememiştir. Temizlenme dönemini de atlattıktan sonra sırada rehabilite dönemi vardır ancak Ray bu konuda oldukça dirençli bir hastadır. Doktoru bir gün ona bir tek ilaçlar değil altında yatan nedenlerin de hallolması için psikoterapinin şart olduğunu söyler ve Ray altta yatan nedenleri kaçmadan ilk kez düşünmeye başlamıştır. Bu noktada bağımlılık ile ilgili görülen tedavilerde ilacın yanında alınacak psikoterapinin ve kendine yönelik bilinci arttırmanın önemi vurgulanmaktadır. Kardeşinin ölümünden beri yaşadığı suçluluk duygusundan ilk defa kurtulan Ray yaşamının geri kalanında bir daha asla madde kullanmamıştır. Ray’in yaşamında müzik, onun için koruyucu bir faktör ve en büyük motivesi olmuştur. Müziği ile büyüyerek ve büyüleyerek dolu dolu bir yaşam geçirmiştir.

Filme İlişkin İzlenimlerim

Ray, bir insanın sahip olduğu tutkunun insanı nasıl güçlendirdiğini gösterirken o güce sahip bir insanın içten içe bir travmanın tutsağı oluşunu ve savaşını gözler önüne sermektedir. İyi seyirler…

Fatma BATIK ŞİMŞEK

        Psikolojik Danışman