Film Künyesi

Vizyon Tarihi: 9 Nisan 2021

Tür: Animasyon

Yapım: ABD

Süre: 100dakika

Imdb Puanı: 8,0

Seslendirenler: Jamie Foxx, Tina Fey

Yönetmen: Pete Docter

Soul, caz tutkunu olan yetenekli bir müzik öğretmeni Joe Gardner’ın bir caz grubu ile piyano çalma hayaline kavuştuğu anda ölümle karşılaşarak kendini farklı bir alemde bulması ve geri dönmek için uğraşırken kendisi ile yüzleşmesini konu almaktadır. Joe Gardner ve kendisine eşlik eden 22 numaralı ruh, kendilerini hayatın amacını sorgularken bulurlar.

Yazı spoiler içermektedir.

Joe Gardner, müzik tutkunu bir babanın oğlu olarak büyümüş ve bu tutkuyu içselleştirip büyütmüş piyano ustası bir müzik öğretmenidir. Ders esnasında bulunduğu okulda öğretmenlik kadrosuna geçebileceği haberini alan Joe, bu haber karşısında çok mutlu olmaz. Onun için öğretmenlik, istediği bir kariyer planı değildir. Joe’nun bütün derdi bir caz grubunda çalmaktır. Öyle ki Joe’nun piyano çalarken tamamen kendinden geçtiği bir an görülür, burada Joe akıştadır. Akış, bireyin sahip olduğu eğilimle veya deneyimleyerek bağlandığı bir aktiviteye içsel motivasyon ile kendini vermesi ve sadece anda olmasıdır. Joe’nun mezun ettiği bir öğrenci, bateristi olduğu caz grubuna bir piyaniste ihtiyaç duyduklarından Joe’yu davet eder. Joe burada ilk provasında harika bir performans sergiler ve işi alır. Artık öğretmen olmak zorunda değildir ve en büyük hayali gerçek olacaktır. Ancak bu işi aldıktan sonra bir kanalizasyon çukuruna düşer ve ölüm ile karşılaşır. Bu andan sonra Joe’nun gerçek dünyaya dönmek için savaşı başlar ve bir şekilde kendini varlığın başlangıcında bulur. Burada ruhların mizaçları oluşur ve ruhlar hayatın amacına yönelik kendi kıvılcımlarını da bulduktan sonra dünyaya hazır olurlar. Sahip olduğumuz mizaç doğuştan oluşur ancak kıvılcımı bulmak biraz daha karışık bir iştir. Joe’nun sorumluluğuna verilen 22 numaralı ruh da dünyada olmanın işlevselliğini sorgulamakta ve kıvılcım eğitimlerinin hiçbirine tepki göstermemektedir. Aslında Joe ve 22 birbirini tamamlamaktadır. Biri dünyadan kaçmaya çabalarken bir diğeri ise yeni ulaştığı hayaline kavuşmak için dünyaya dönmeye çabalar. Joe’nun bu çabası bitirilmemiş işlerin verdiği huzursuzluğa ve 22’nin dünyadan kaçışı ise varoluşsal bir kaygıya işarettir. Victor Frankl göre, insanın anlam arayışı hayatın genel anlamını bulmaktan ziyade kendi anlamını bulmaktır ve bunu da ancak kendi deneyimi ve kendi öznelliği ile gerçekleştirebilir. 22, hayatın büyük amacının kıvılcımına ve başkalarının deneyimlerine o kadar odaklanır ki her şeyin anlamsızlığı ile yaşama karşı ilgisizdir. 22, Joe için dünyaya geçişin bir yolunu bulur ancak yanlışlıkla kendisi de onunla birlikte dünyaya döner. Üstelik, Joe’nun ruhu bir kediye 22’nin ruhu ise Joe’nun bedenine geçer. 22, artık hayatı kendisi deneyimlemekte ve yaşamaya dair bütün duyumları hissetmenin tadını çıkarmaktadır. Anda olmak ve anı yaşamak, kendi anlam arayışına kıvılcım olmuştur. Joe ise 22’nin bu denli anda olmasına karşın daha önce hiç deneyimlemediği kendisi ile karşılaşır. Öyle ki ilerde bedenine dönüp bir gece bir müzik grubunda çaldıktan sonra “Peki sırada ne var?” diye sorgular, “Yarın gelip yine çalacağız.” cevabı onu hayal kırıklığına uğratır ve“Bütün hayatım boyunca bunun hayalini kurdum farklı hissederim sanıyordum” der. Joe, “müzik ile yaşamak” hayalinin “bir müzik grubunda çalmak” fantezisine dönüşmesi ile kaçırdığı anların farkına varmaya başlar.Hayatın sonuçtan değil süreçten ibaret olduğu ile yüzleşir.

Joe’nun bedenindeki 22; Joe’nun hayata, kendisine ve diğerlerine yönelik şemaları ile beraberdir. Joe’nun kendi bedenindeki 22’ye annesinin konser işini bilmemesi gerektiğini söylediğinde 22 “Tamam, çünkü sen onun için başarısızsın” der. Bu temel inancı o kadar dışardan bir gözle söyler ki, aslında temel inançların tamamen kendi deneyimlerimize ait birer çıktı olduğunu gösterir. Aynı zamanda Joe’nun bedeni olsa da dünyayı kendisi olarak deneyimleyen 22, hayata karşı anlam kazanır ve buradan gitmek istemez. Ancak Joe ile yaşadıkları terslik ile ilk aleme dönerler ve şimdiye kadar bu anlamı bulamaması karşısında Joe’nun ifadeleri içten içe kendisinde var olan yetersizlik şemasını aktif eder. 22 kendini o kadar yetersiz görür ki bu düşünce bir ruminasyona dönüşür ve onu devleşen bir karanlık içine hapseder. Sürekli tekrar eden olumsuz düşünceler olarak bilinen ruminasyon, önümüzü görmemizi ve sağlıklı düşünmemizi engelleyen koca bir canavar olarak kendini göstermektedir.

Joe, anda olmanın asıl amaç olduğunu fark eder ve 22’yi bu ruminasyondan kurtarmaya çalışır. Ruminasyon ne kadar korkutucu olsa da olumlu temas ile 22’ye ulaşır ve kıvılcımı bulamadığından dolayı kendini suçlayan 22’ye kendi deneyimi ile hayata hazır olmasının aslında kıvılcımı olduğunu gösterir. Artık 22 de kıvılcımını oluşturmuş ve dünyaya hazırdır.

Filme İlişkin İzlenimlerim

Bir yere varma düşüncesinin umutlandırıcı bir yanı olsa da hayatın varmakla sonuçlanan değil yolda olmanın heyecanı ile sürekli devam eden bir anlar silsilesi olduğunu unutmamak dileğiyle… Yaşama anlam kazandıran yaşamaktır… Keyifli seyirler…

Fatma BATIK ŞİMŞEK

        Psikolojik Danışman