ÜLKEMİZDE RUH SAĞLIĞI HİZMET SUNUMUNDA PSİKİYATRİ HEMŞİRESİNİN YERİ VE ÖNEMİ
Ruh sağlığı ve hastalıkları hizmet sunumu birçok profesyonel meslek grubunun bir arada hizmet verdiği sağlık bakım sisteminin önemli alanlarından birisidir. Ruh sağlığı bakım sisteminin önemli bir üyesi olan psikiyatri hemşirelerinin görev tanımlaması şöyledir;
Psikiyatri hemşiresi
Standart hemşirelik eğitiminin üzerine psikiyatri hemşireliği yüksek lisansı yaparak uzmanlaşmış hemşirelerdir. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında ve psikiyatri birimlerinde çalışırlar. Danışmanlık verme, tavsiyelerde bulunma, ruh sağlığının uzun dönemli korunmasında destek verme ve hekimin önerdiği medikal tedavileri uygulama görevlerini yerine getirirler.
Psikiyatri hemşiresi bilimsel geçerliliği kabul edilmiş uluslararası tanınırlığı olan standardize eğitim aldıklarını belgelendirdikleri takdirde bazı psikoterapi yaklaşımlarını psikiyatri hekimi sorumluluğunda uygulayabilirler (Ruh sağlığı meslekleri ve görev tanımları)
8/3/2010 tarihli ve 27515 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hemşirelik Yönetmeliğinde Sağlık Bakanlığından 19 Nisan 2011 Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayınlamıştır. Bu değişiklikle birlikte psikiyatri hemşireliği olarak da bilinen ruh sağlığı ve hastalıkları hemşireliğinin görev, yetki ve sorumlukları yasal olarak ayrıntılı bir şekilde belirlenmiştir (Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Sağlık Bakanlığı, 2020).
Her ne kadar psikiyatri hemşirelerinin ve ruh sağlığı alanında çalışan diğer meslek gruplarının görev tanımlamaları belirtilmiş olsa da ülkemizde ruh sağlığı alanına özgü tanımlı bir ruh sağlığı yasası bulunmamaktadır. Bu eksiklik ruh sağlığı çalışanları ve bu alanda çalışan meslek dernekleri tarafından çok uzun süredir dile getirilmektedir. Ülkemizde ruh sağlığı çalışanları ve bu alanda çalışan meslek dernekleri tarafından çok uzun süredir dile getirilen ve çalışmalar yapılan ruh sağlığı alanına özgü tanımlı bir ruh sağlığı yasası ile ilgili çalışmalarda da psikiyatri hemşireliği derneği aktif bir rol oynamaktadır.
Aralık 2016’da 26. Dönem Milliyetçi Hareket Partisi Aydın Milletvekili ve psikolojik danışman Deniz Depboylu’nun daveti üzerine TBMM’de;
- Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği,
- Türkiye Psikiyatri Derneği,
- Türk Psikologlar Derneği,
- Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği,
- Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği,
- Psikiyatri Hemşireleri Derneği,
- Çocuk Gelişimi ve Eğitimcileri Derneği ile
- Ruh Sağlığında İnsan Hakları Girişimi Derneği temsilcileri bir araya gelmiştir.
Uzun çalışmalar sonucunda hazırlanan ruh sağlığı yasa taslağı metninde ruh sağlığı meslek mensupları başlığı altında psikiyatri klinik hemşiresi ve uzman psikiyatri hemşiresi tanımlarına yer verilmiştir. Bu tanımlar ise şöyledir;
Psikiyatri klinik hemşiresi: Üniversitelerin hemşirelik bölümlerinin lisans programlarından mezun olarak hemşire unvanını almış ve Sağlık Bakanlığınca onaylanan “psikiyatri birimlerinde hemşirelik hizmetleri” sertifikalı eğitimini tamamlamış meslek mensubudur.
Uzman psikiyatri hemşiresi: Üniversitelerin Sağlık Bilimleri Enstitülerinde yürütülmekte olan Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği/ Psikiyatri Hemşireliği Yüksek Lisans (tezli/tezsiz) ve/veya Doktora programını tamamlamış hemşiredir (Ruh Sağlığı Yasası Taslağı,
Ulusal ruh sağlığı yasa çalışmalarında ve ruh sağlığı çalışanları görev tanımlamasında da görüldüğü üzere psikiyatri hemşireleri ruh sağlığı sisteminin önemli meslek gruplarından birisidir.
KAYNAKÇA
Ruh Sağlığı Meslekleri ve Görev Tanımları, https://pdr.org.tr/2020/12/22/ruh-sagligi-meslekleri-ve-gorev-tanimlari/ ET: 22.05.2022
Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Sağlık Bakanlığı, 2020. https://www.saglik.gov.tr/TR,10526/hemsirelik-yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-yonetmelik.html ET: 22.05.2022
Ruh Sağlığı Yasası Taslağı, https://www.psikiyatri.org.tr/uploadFiles/2811201717434-Ruh-Sagligi-Yasa-Taslagi.pdf ET: 17.02.2022
https://www.phdernegi.org/ruh-sagligi-kanun-teklifi-ile-ilgili-aciklama/ ET: 17.02.2022.
https://www.psikiyatri.org.tr/basin/555/ruh-sagligi-yasa-taslagiyla-ilgili-basin-aciklamasi ET: 17.02.2022
Görsel Kaynakça:
1 – http://www.turkpdristanbul.com/ruh-sagligi-yasa-tasarisi-toplantisi-24-mart-2017/
2 – https://www.saglikasistani.net/profesyonel/psikiyatri-hemsireligi-webinari/
Kübra TOHUMCU
Uzman Psikiyatri Hemşiresi
