FİLM ANALİZİ: BILLY ELLIOT

Billy Elliot, 2000 yılı İngiltere yapımı bir Stephen Daldry filmi. 1984 senesinde İngiltere’nin Durham şehrinde küçük bir kasabada geçmektedir. Filmdeki olayların gelişimiyle bu sahnelere eşlik eden müziklerin aynı frekansta olup ahenk oluşturması bütünlük ve içerdiği mesajlar açısından doyurucu olmuştur. Sahnelerde kullanılan müzik veya beste, sahnenin duygusuyla örtüşmektedir. Filmde müzikle ilgili dikkat çeken sıra dışı bir nokta da duygusal olarak yoğun (gerginlik, üzüntü) sahnelerde hareketli veya neşeli müzik kullanılmasıyla o sahneye bakış açısının bir anda değişmesidir. Filmin hareketli bir müzik ve başrol oyuncusunun dansı ile başlamasıyla, yönetmen bize filmin devamıyla ilgili fikir vermektedir. Filmde olaylar başrol oyuncusu olan 11 yaşındaki, çevresiyle ve kendisiyle barışık,  ailesindeki diğer bireylerden düşünce olarak farklı bir yapıda olan Billy’ nin, boks kursuna gittiği salonda madencilerin başlattığı grev dolayısıyla Billy ile aynı yaş grubundaki kız çocuklarının bale derslerini aynı salonda yapmak zorunda kalmasıyla başlıyor.

Yazı Bu Kısımdan İtibaren Spoiler İçerebilir

FİLMİN İÇERDİĞİ GÖNDERMELER VE KARAKTER DEĞİŞİMİ

Film genel itibariyle insanlardaki toplumsal cinsiyet bilincinin eksikliğine, cinsiyet rollerinin kültürel olarak ayrıştırılmasına, bunun getirdiği toplumsal baskı sonucu kişinin kendisini gerçekleştirmek konusunda engellediğine ve haliyle ‘kendi olmak’ felsefesinin nasıl bir utanca dönüşebileceğine dair birçok sembol içermektedir. Yönetmen eşcinsellik ve seneler geçtikçe eşcinselliğin algılanma biçimi üzerinde durmuştur. Billy’nin bale yapmak istemesinin başta ailesi tarafından (özellikle babası) sert karşılanmasının nedeni toplum baskısı ve cinsiyet rolleri olarak izleyiciye aktarılıyor. Öyle geliyor ki boks ve balenin toplum tarafından bize erkek ve kadın aktivitesi olarak öğretilmesi, ancak filmde ortak bir mekanda buluşturulması yönetmenin mesajını açıkça belli ediyor. Boks her erkeğin yapmak isteyeceği bir spor olarak bilinirken, Billy bale yapmaya aşırı bir tutku duymaktadır. Bir sahnede kum torbasına vurma hızını ve şiddetini yan sınıftaki bale dersinde çalınan müziğe göre ayarlamaya çalışmaktadır ve o ahenkte devam etmektedir. Yönetmen burada bize aslında ikisinin de birlikte var olabileceği mesajını vermiştir ve sahnedeki bu ‘uyum’ ile toplumsal cinsiyet rollerine çok ince bir göndermede bulunmuştur. Billy’nin boks eldivenlerini çıkarıp bale sınıfına girmesiyle birlikte dans serüveni başlamış ve o sahnede bale öğretmeni de dahil olmak üzere hiç kimse onu yadırgamamıştır.

Filmde gösterilen işçi grevi sahnelerinden biri Billy’nin bale figürünü yapma üstünde çok sıkı çalıştığı bir sahneyle birlikte verilmiştir ve öğretmeni ‘güçlü ve gururlu’ derken dansla eşzamanlı olarak grev sahnesi verilmiştir. Yönetmen ‘bale’ ve ‘işçi grevi’ olarak bakıldığında alakasız görülen terimlerin ve içeriklerin özünde insan olduğu için ve iki durumun da hırs ve bir amaç çevresinde dönmesinden dolayı bize farklı gelse de temelinde bir farklılık olmadığını vurucu bir şekilde göstererek izah etmiştir. Bir yanda bale diğer yanda grev olması ve bunun hiçbir şey değiştirmemesi olayın özünde insan olduğu için benzeştiğini sembolize ediyor olabilir. Buna bir örnek de, Billy’nin salonda öğretmeniyle dans ettiği sahnede, dans sırasında ayağında futbol topu sektirmesidir.

Billy o zamana kadar izleyiciye ne kadar kendiyle barışık ve kendine güvenen biri olarak yansıtılsa da seçmelere gittiği okulda kapitalizmin neden olduğu eksiklik duygusunun getirdiği korkuyu yaşamaktan kaçamamıştır. Yönetmenin işçi grevlerine bolca yer vermesi, Billy’nin seçmeler için başvurduğu okulun ortalamanın çok üstünde olması ve buna rağmen orada yaşamış olduğu olumsuzluklara ve aşağılanmalara rağmen okula kabul edilmesi yönetmenin toplum adına bu konularda umutlu olduğunu gösteriyor olabilir.

İpek Güveli

Psikolojik Danışman