Film Künyesi

Vizyon tarihi: 2022

Tür: Dram

Yapım: İran

Süre: 160 dk

Imdb Puanı: 7.9

Oyuncular: Taraneh Alidoosti, Navid Mohammedzadeh, Saeed Poursamimi

Yönetmen: Saeed Roustayi

72.Cannes Film Festivali’nde FIPRESCI ödülünü alan film, İsmail’in dalgın bir şekilde sigara içmesiyle başlar. Filmin odağındaki aile, İsmail, eşi ve çocukları olan Leila, Alireza, Parviz, Manouchehr ve Farhad’dan oluşmaktadır. Alireza, Parviz, Manouchehr ve Farhad, devamlılığı olan mesleklere sahip değildir. Leila ise yıllardır çalışan ve ailenin geçimini sağlayan konumdadır. Leila’nın herkesin yararına olacağını düşündüğü bir fikri vardır, bu fikri aile üyeleriyle paylaşması ile işler karışacaktır.

“Yazı spoiler içermektedir.”

Psikososyal gelişim kuramının içsel bütünlüğe karşı umutsuzluk evresinde, kişinin yaşam boyu çaba sarf ettiği şeyler tamamlanmış veya tamamlanmaya yakındır. Geçmişe, tamamlanma ve doyum hissiyle bakabilenler ego bütünlüğü yaşarken, yaşamını gözden geçirdiğinde hayal kırıklığı ve kaçan fırsatlar için pişmanlık yaşayanlar umutsuzluk yaşamaktadırlar. İsmail, aile reisi olan kuzeninin ölümünden sonra aile reisi olmayı istemektedir ve böylece yaşamında eksik olan saygınlığı aile reisi statüsü ile kazanabilecektir. Hatta Parviz’in yeni doğan oğluna kuzeni Gulam’ın ismini vermek istemekte ve kimin aile reisi olacağı konusundaki kararı bu hamleyle etkileyebileceğini düşünmektedir. Aile reisi olmak istemesine karşın diğer aile üyeleri İsmail’i görmezden gelmekte ve ona saygı göstermemektedir. Bir düğün töreninde takacağı altınlar ile aile reisi olarak doyuma ulaşmak istemiş ancak Leila’nın planıyla aile reisi olamamış ve hayal kırıklığı yaşayarak içine kapanmıştır. İsmail’in bu evrede başarısız olduğu söylenebilir.

Yapısal aile danışmanlığına göre, geçici koalisyonlar kriz veya stres durumlarında aile üyelerinin bir araya gelerek özellikle bir üyeyi sorumlu olarak görmesi ve o üyeye tavır almasıdır. Leila, çalıştığı alışveriş merkezinde yeni dükkanların yapılacağını öğrenince bir dükkân satın alıp iş kurmanın mantıklı olduğunu düşünür ve bu fikri kardeşleri ile paylaşır. Dükkânı satın alabilmek için nakit paraya ihtiyaç vardır ve babalarında olan kırk altın ile eksik tamamlanacaktır. Leila, babasından gizli altınları almıştır ve dükkân için gerekli olan miktar toplanmıştır. Alışveriş merkezindeki mağaza alındıktan sonra İsmail, durumu kabullenmiş gibi görünür. Leila ile kardeşleri, mağazanın yerini ona da göstermek istemişlerdir. İsmail, altınları almak için evi ipotek ettirdiğini ve altınları satmaları gerektiğini söyleyerek tartışma çıkarmış ve fenalaşarak hastaneye kaldırılmıştır. İsmail’in hastalanması, Leila’nın kardeşlerini düşündürmüştür. Leila’ya mağazayı satmaları gerektiğini, mağazanın kalması için ısrar etmenin doğru olmadığını ifade etmişlerdir. Mağazayı satın almada tüm planı yapan Leila olduğu için bu olaydan sorumlu olarak Leila’yı seçmişlerdir. Leila’ya karşı bir koalisyon oluşturdukları söylenebilir. Ayrıca bu koalisyon, Leila’ya karşı oluşturulmuş ailenin erkek kardeşlerini içeren bir alt sistemdir.

Toplumsal cinsiyet rolleri, toplumsal ilişkiler içerisinde cinsiyete ilişkin yüklenen anlamlarla ilişkili bir yapıdır. Toplumsal cinsiyet rollerine göre kadına anne, eş, kız kardeş olma, ev işlerinden sorumlu olma ve tüm ailenin bakımını sağlama gibi roller biçilmiştir. Leila, anne ve babasına bakım veren konumdadır. Anne ve babasının ilaç saatlerini düzenlemekte, onların doktor kontrolleri ile ilgilenmektedir. Evde yaşayan erkek kardeşi Farhad, bu konumda değildir. Leila ve kardeşleri, Manouchehr’in ortağı ile iş kurma konusunda görüşmeye giderlerken Leila’nın bir kadın olarak gelmesinin uygun olmadığını ifade etmişlerdir. Yıllar önce Leila ile evlenmek isteyen birisi, Leila’nın babası ile bu konuyu görüşmeye geldiğinde Leila’ya fikri sorulmamış ve Leila adına karar verilmiştir. Leila’nın babası ve erkek kardeşlerinin toplumsal cinsiyet rollerine uygun olarak davrandıkları söylenebilir.

Yaşantısal aile danışmanlığına göre; işlevsel olmayan ailelerde, üyeler ben mesajları yerine biz mesajları ile iletişime geçmeye çalışmaktadır. Ben mesajları ile iletişim gerçekleşmediğinde aile üyeleri, suçlayıcı, yatıştırıcı, dikkat dağıtıcı, akılcı gibi rollere girer. Suçlayıcı kimse, konuyla ilgili odağa başkalarını koyma ve olayla ilgili sorumluluklardan kaçma eğilimindedir. Bu iletişim tarzı, kendini doğrulamaya çalışan gürültücü ve acımasız bir iletişim tarzıdır. Manouchehr, yaptığı bir usulsüzlük yüzünden İran’dan ayrılmak zorundadır, İran’da kalmaya devam ederse tutuklanma ihtimali vardır. Leila’nın anne ve babası, Manouchehr’in ülkeyi terk ediyor olmasının, diğer erkek kardeşlerin işsiz kalmasının ve toplumdaki diğer kişilerin gözünde küçük düşmelerinin sebebi olarak Leila’yı görmekte, hoş olmayan söylemlerde bulunarak Leila’nın kendini sorgulamasını istemektedirler. Ebeveyn olarak kendilerini sorgulamak yerine tüm sorumluluğu Leila’nın üzerine bırakırlar. Leila’nın anne ve babası suçlayıcı konumdadır.

Filme ilişkin izlenimlerim

Bazı hüzünlerin ve hayal kırıklıklarının tanıdık olduğu Leila ve ailesi aracılığıyla bizlere gösterilmiştir. Artık her şey yoluna girecek dediğiniz anda son hamlesini yapan hep aynı kişidir ve o noktada tekrar dağılmamak için güçlü olmak gerekir. Güçlü olmak için savaş veren herkese…

Özlem TEKİN

Psikolojik Danışman