Kitabın Adı: Altıncı Koğuş

Yazarın Adı: Anton Çehov

Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

Basım Yeri ve Tarihi: İstanbul, 2017

Sayfa Sayısı: 68

Anton Pavloviç Çehov, Rus tiyatro, roman ve oyun yazarıdır. Üniversitede tıp okurken mizah dergilerine yolladığı yazılarla tanınmaya başlamıştır. En ünlü yapıtları; Martı, Vanya Dayı, Üç Kız Kardeş, Düello, Altıncı Koğuş’tur. Aynı zamanda kendi ismini taşıyan Çehov tarzı hikayenin kurucusudur. Bu tarzda önemli olan olay değil içinde bulunulan durumdur, kişilerin ruh haline yansıyan düşünceler, tavırlar, tutumlardır. Bunun örneği Altıncı Koğuş’u okurken de görülmektedir.

Altıncı Koğuş bir akıl hastanesinde yaşananları anlatmaktadır. Odak noktası ise doktor Andrey Yefimıç ve bilgili, kültürlü bir hasta olan İvan Dmitriç arasındaki ilişkidir. İvan Dmitriç, Paranoid Kişilik Bozukluğu ve Yaygın Kaygı Bozukluğu’nun özelliklerini taşıyan bir hastadır. Şüphecilik yüzünden başkalarına güvenmez. Olaylardan gizli anlamlar çıkarma eğilimi taşımaktadır. Günün en az yarısında birçok olayla ya da eylemle ilgili kaygı ya da endişe duymakta, endişesini kontrol etmede güçlük yaşamaktadır. Sürekli diken üstünde olma, kolay kızma, uyku bozukluğu gibi dertlerden muzdariptir. Bununla birlikte içinde bulunduğu durumun farkındadır. Bu da gerçeklik algısını yitirmediğini göstermektedir.

Doktor Andrey Yefimıç, zamanında ilahiyat okumak isteyen fakat babasının restinden dolayı ilgisi olmasa da tıp okumak zorunda kalan biridir. Bu durum Marcia’nın Kimlik Statülerindeki “gölgelenmiş kimlik” ile ilişkilendirilebilir. Kasabanın doktoru olarak yaşadığı yeri katlanılır kılan şey, kasabanın postane müdürü Mihail Averyanıç’ın ahbaplığıdır. İkili, sigara ve alkol keyfi yapmaktan, önce sessiz kalıp sonra uzun uzadıya konuşmaktan hoşlanır. Varoluşsal Kuramın izlerinin görüldüğü bir konuşmaları şöyledir: “Aslında insan, iradesi dışında birtakım tesadüfler tarafından yokluktan var olmuştur. Peki neden? Varlığının anlamını ve amacını öğrenmek ister, sorularına cevap alamaz ya da saçma sapan cevaplar alır.”

Andrey Yefimıç ve İvan Dmitriç’ın tanışması, doktorun Altıncı Koğuş’u ziyaretiyle gerçekleşir. Dmitriç, doktor Yefimıç’ın ajan olduğundan şüphelenir, paranoyak düşüncelere kapılır. Doktor ise öyle olmadığına yönelik telkinlerde bulunur, hal ve hareketleriyle de bunu hissettirmeye çalışır ve ikisi derin sohbetlere girer. Acının kişi için ne ifade ettiği, stoacı felsefe, ölüm ve gerçek mutluluk gibi noktalarda sorgulamaya gittikleri görülür. Sohbetlerin sürekli hale gelmesiyle doktor, Altıncı Koğuş’tan hiç çıkmamaya başlar. Bu durum çevredekilerin dikkatini çeker. Hatta, kasabanın ileri gelenleri doktorun akıl sağlığından şüphe etmeye başlar ve onu bir toplantıya çağırırlar. Ona gerçeklik algısını yitirip yitirmediğini anlamaya yönelik sorular sorarlar. Ardından doktor emekli olmaya zorlanır. Averyanıç’ın ve hastanenin diğer doktoru Hobotov’un, Yefimıç’ın hasta olduğuna dair imaları Yefimıç’ı çileden çıkarır ve Yefimıç bir öfke patlaması yaşar. Bu olayla meslektaşının ruh sağlığının kesinlikle yerinde olmadığına kanaat getiren Hobotov, Yefimıç’ı yeni bir vaka ile karşılaştığı bahanesiyle hastaneye çağırır ve Altıncı Koğuş’a kapatır. İlk başta ne olduğunu anlamayan Yefimıç, Koğuş’un diğer üyelerinden biri ona hastane kıyafetleri getirince durumun farkına varır. İtiraz etse de kimseyi ruh sağlığının yerinde olduğuna inandıramaz. Yaşadıklarını kaldıramaz; önce kriz geçirir, daha sonra yemeden içmeden kesilir ve felç geçirerek ölür. Son düşüncesi ise şudur: Ölümsüzlük gerçekten var mıydı?

Kitaba dair kişisel izlenimim:  

İnce bir kitap olmasına rağmen kişilerin içinde bulunduğu durumları, ruh hallerini anlayabilmek adına irdelenerek okunmasında fayda var. Çehov’un, psikolojik tahlilleri ustalıkla yaptığı görülmektedir. Etiketlenmenin, sosyal destek yoksunluğunun ve özellikle de yaşam amacının olmamasının bireyin psikolojisinde ne gibi etkileri olabileceğinin gözler önüne serildiği etkileyici bir eser. Kitapla kalın!

Melike GÜMÜŞ

Psikolojik Danışman