Yazarın Adı: Dr. Melanie Fennell

Yayınevi: Psikonet Yayınları

 Basım Yeri ve Tarihi: İstanbul, 2017

Sayfa Sayısı: 289

            Dr. Melanie Fennell, Oxford Bilişsel Terapi Merkezi ve Oxford Üniversitesi arasındaki işbirliği ile verilen İleri Bilişsel Terapi derslerinin yöneticisidir. İngiltere’de bilişsel terapiyi tanıtan ilk araştırmacı ve klinisyenlerdendir. Oxford Üniversitesi Psikiyatri Bölümü’ nün araştırma ekip üyesi olan yazar; depresyon üzerinde yoğunlaşmış, özgüven konusundaki çalışmalarıyla tanınmış bir uzmandır.

Özgüveni Keşfedin, okuyucuya düşük özgüvenin nasıl geliştiği ve onu sürdürenin ne olduğu konusunda bilişsel davranışçı bir çerçeve sunan aynı zamanda kişinin eski, olumsuz düşüncelerini zayıflatarak yeni, daha gerçekçi alternatif düşünce sistemi oluşturmasını amaçlayan bir kendine yardım kitabıdır.

Kitap,  Özgüven Eksikliği Nedir?, Düşük Özgüveni Anlamak ve Özgüven Eksikliğinin Üstesinden Gelmek ana başlıkları altında dokuz bölümden oluşmaktadır. Yazar, öncelikle okuyucuda “özgüven eksikliği” ile neyin kastedildiğini netleştirmekte ve arkasından mini bir ölçekle okuyucunun kendilik algısını daha somut bir şekilde görmesine fırsat tanımaktadır.

Düşük özgüvenin özünde, kişinin kendiyle ilgili olumsuz düşünceleri yatmaktadır. Bu düşünceler yaşamdaki deneyimlerin sonucu olarak gelişmiştir. Ebeveynlerin çocuk yetiştirmede kullandıkları yöntemler, akran gruplarının muamelesi, kişinin ailesinin toplumdaki yeri, işyerinde zorbalık ve yıldırma, sömürücü bir evlilikte hapsolmak, travmatik olaylarla karşılaşma gibi pek çok deneyim, vaka örnekleriyle detaylı bir şekilde incelenmiştir. Deneyimlerin neticesinde kişinin kendisiyle ilgili ulaştığı “Ben yeterince iyi değilim, kötüyüm, değersizim gibi…” genel sonuçlara temel inançlar denilmektedir. Düşük özgüvenin gelişmesinde son ayak ise; temel inançlar doğrultusunda geliştirilen ilkeler, prensipler ve stratejiler olarak karşımıza çıkan  “Her zaman doğru olanı yapmadıkça hayatta asla bir yere gelemem gibi…”  bireyin geliştirdiği yaşam kurallarıdır.

Kişi özgüven eksikliğini tetikleyen herhangi bir olayla karşılaştığında devreye endişeli beklentiler girmekte, bu beklenti sonucunda birey olumsuz senaryonun olmaması için “olayla ilgili kişiden kaçınma, yapılan bir işi defalarca kontrol etme gibi…” yararsız davranışlarda bulunabilmektedir. Kitapta, bu davranışları terk etmek ve düşük özgüvenin devamlılığının önünü kesmek adına böyle anlarda kişinin; bedeninde, duygu durumunda, düşüncesinde ne gibi değişiklikler olduğunu kontrol kayıt sayfasına not etmesi istenmektedir. Özgüveni geliştirmek için, beceri ve güçlü yanların belirlenerek kayıt altına alınması, aktivite günlüğü oluşturarak geçirilen zamanın farkındalığının kazandırılması uygulanan tekniklerdendir. Bireyin, kabul ettiği yaşam kuralları yerine alternatif yaşam kuralları belirlemesi ve böylece temel inancın düzenlenmesi kitapta bilişsel terapi teknikleriyle adım adım ele alınmıştır.

Kitaba dair kişisel izlenimim:

Özgüveni Keşfedin; her ne kadar bilişsel davranışçı terapi tekniklerine dayanan bilimsel bir kitap olsa da dil olarak anlaşılır, sade ve sohbet havasında olduğunu söylemek mümkün. Kitabın girişinde bir psikolojik danışma oturumunun başlangıcı gibi tanımlamalar yapılıp belirsizlikler ortadan kaldırılarak süreç hakkında bilgi veriliyor. Tüm bunlar okuyucuya tıpkı bir danışmanla konuşuluyormuş hissi ve güveni veriyor. Vaka örnekleri, pratik alıştırma ve kayıt sayfalarıyla okuyucunun pasif kalması engelleniyor. Ancak, kitaptan en üst düzey yararı sağlamak için kitabı bir çırpıda okumak yerine verilen ev ödevlerini yapmak, sorulan sorular üzerine düşünmekte fayda var diyebilirim.

Keyifli okumalar.

            Havva Nur ERAYDIN

                                                                                                                                  Psikolojik Danışman