İnsanın yaşam serüvenine baktığımızda hep bir arayış içerisinde olduğunu ve şartlar ne olursa olsun her daim kendini gerçekleştirmek istediğini, var olan potansiyelini ortaya çıkarmaya çalışan bir hayat döngüsünde olduğunu görüyoruz. Burada aklımıza şu soru geliyor: ”Kendi içimizden başlayıp yine kendimize doğru ilerlediğimiz ve bu süreçte harcadığımız çabayı yine kendi içimizden almamız gerektiği bir yolculukta insan var olanı tüketmekte midir yoksa var olanla asıl olana koşmakta mıdır?”. İçinde bulunduğumuz konfor alanının bize sağladığı güçlülük halini ya da oluşturmuş olduğumuz ben kimliğinin sağladığı dayanıklılığı tüketip ”yeni ve sürekli değişen yeni bir ben’e ulaşmak” içimizde yatan gücü uyandırmaya bir kaynak sağlayacaktır.
İnsan olarak var olan gücümüzü ortaya çıkarma sürecinde birçok değişken buna katkı sağlamaktadır. Yapılan araştırmalar bireylerin iyilik hali, iyimserlik ve psikolojik sağlamlık gibi daha birçok durumun güçlü olma sürecinde önemli destek kaynakları olduğu sonucuna ulaşmıştır (Satıcı, 2017). Güçlü olma halini arttırmak ve bundan sonraki süreçlerde işlevsel olarak kullanmak için psikolojik olarak dayanıklı olmalı içinde bulunulan şartlar ne olursa olsun iyilik halimizi olabildiğince yüksek tutmalıyız. Tüm bu şartlardan sonra birey kim olduğunu ve gerçekte yaşama nasıl sıkı sıkı bağlanacağını anlayacak, kendi olma gücünü bulacaktır. Ünlü Nörolog ve Psikiyatr Viktor E. Frankl’ın yaşamı bu konuda örnek olmaktadır. Yahudi olduğundan dolayı toplama kamplarına gönderilmiş ve bir insanın yaşayabileceği en zor şartlarda yaşamaya çalışmış, gücünün sınırlarını zorlayacak olaylar karşısında bile dayanarak kendini var etmeye çalışmıştır. Bunu daha sonra yazdığı kitaplarda da dile getirecek, insanın en zor şartlar altında bile yaşamına bir anlam katabileceği ve içindeki gücü diri tutabileceğini ifade edecektir (Bahadır, 2000). Toplama kamplarında hayatta kalarak ve mücadele ederek bunu bize göstermiştir. Hayat şartlarının uygunluğu elbette kendimizi bulmamızda avantajlı bir durum oluşturacaktır. Fakat yukarıdaki Frankl örneğinde de görüldüğü üzere zor koşullarda bile insan potansiyelini ortaya koyabilir ya da kendine ve içindeki güce ilişkin bir farkındalık oluşturabilir. Bu da yaşamdaki dayanıklılığımızı arttıracak, hayatın önümüze çıkardığı tüm durumlara kendimizden aldığımız güç ve tahammül ile yaşama devam etmemizi kolaylaştıracaktır.
Erich Fromm yaşamda kendini evinde hissetmeyen insanın varlığıyla ilgili hep bir ontolojik sorun yaşayacağını belirtmiştir. Bu bağlamda insan güçsüzlüğünü yenmeye ve kendi olabilme yetisini her daim aramaya yönelmektedir. Kendi olma gücüne ulaşmaya çalışan bireyin yaşadığı toplumla beraber bu süreci götürmeye çalışırken engellerin ortaya çıkması kaçınılmaz olmaktadır. Herkese rağmen birey, kendi olma bedelini toplumdan uzaklaşarak ya da uzaklaştırılarak yalnızlıkla ödemektedir(Atay ve Güven, 2021). Tüm bunlar ışığında bu yolculuğun zor aşamalardan oluştuğunu ama tüm bu zorlukların aslında yeni bir ben’in oluşumuna kaynak sağladığı da görülmektedir. Kendi kendisinin inşasına yani içindeki gücü ortaya çıkarmaya çalışan birey yaşama daha sıkı ve otantik bir şekilde dahil olacaktır.
İnsanın hayat yolculuğu ”kendini bulma ve kim olduğunu arama sürecidir”. Birçok şeyin etkisi altında kaldığımız modern çağda tüm sesleri kısıp kendi sesimizi açmanın zor olduğunu biliyorum. En zor koşullar altında kalsak bile içimizdeki ”kendimiz olma gücünü” aktif kıldığımız zaman daha cesur, her daim yenileşen ve gelişen bambaşka benlerle hayatımıza anlam katacak ve zenginleşeceğiz. İşte o zaman daha da güçlenecek, içimizdeki müziğin notaları çalmak için kapıyı aralayacaktır. Kendi müziğimizi çalma zamanı…
KAYNAKÇA
Atay, R. ve Güven, B. (2021). Daimî varoluşsal kaygı: İsmet Özel şiiri örneği. Turkish Academic Research Review, 6(5), 1517-1544.
Bahadır, A. (2000). Psikoterapi’de yeni bir yaklaşım: logoterapi ve victor frankl. Bursa Uludağ Üniversitesi Dergileri, 7, 21-30.
Satıcı, S. A. ve Deniz, M. E. (2017). Mizahla başa çıkma ve iyilik hali: Psikolojik sağlamlık ve iyimserliğin aracılık rolünün incelenmesi. İlköğretim Online, 16(3), 1343-1356. DOI: 10.17051/ilkonline.2017.330262
GÖRSEL KAYNAKÇA
http://www.leblebitozu.com/rene-magrittenin-eserleri-ve-hayati/
https://tr.pinterest.com/pin/141230138291524312//
Feride ÇELİK
Psikolojik Danışman
