Romantik ilişki denildiğinde aşk, sevgi, mutluluk gibi olumlu kelimeler akla gelse de olumsuzlukların içinde ilk sırayı genellikle sadakatsizlik ve onun beraberinde aldatma alır. Romantik ilişkiler gözlemlendiğinde genellikle bu ilişkiyi zora sokan ve hatta bitmesine sebep olan olayların başında da aldatma gelir. Fife, Weeks ve Gambescia’ a (2008) göre aldatma, partnerin onayı olmadan, birincil ilişki dışında biri ile duygusal ve cinsel bir yakınlık paylaşmak olarak tanımlanmaktadır. Çoğu kültürde tek eşliliği bir norm olarak görüp, aldatmanın ahlaki açıdan da uygunsuz ve affedilemez olduğu ifade edilmektedir.
Aldatma konusunu anlamak, incelemek ve kesin bir yargıya varabilmek oldukça zordur çünkü aldatan ve aldatılan kişiler tarafından nedenleri farklılık gösterebilir. Bunun yanı sıra sadece mutsuz ilişki yaşayan insanlar aldatır ya da aldatılır demek de bir genellemeden öteye gitmez çünkü ilişki içerisindeki gerekli duygu doyumuna ulaşamayan birey her ne kadar dışarıdan bakıldığında mutlu bir romantik ilişki içinde görünse de aldatma eğilimine yönelebilmektedir. İlişki doyumu, ilişkide yakınlık derecesi, partnerlerin bağlanma örüntüleri gibi değişkenlerin aldatma üzerine etkisi ile ilgili farklı çalışmalar sunmaktadır. Örneğin Blow ve Hartnett (2005), güvenli bağlanmaya sahip bireylerin partnerlerini aldatma eğilimlerinin daha az olduğu sonucuna dayanarak, dünyaya geldiğimiz ortamın yetişkinlik dönemi ilişkilerini etkilediğini ve aldatma konusunda belirleyici etmenlerden biri olabileceğini öne sürmüştür. Buna ek olarak sıradanlıktan uzak, bilinmeyenin ve alışılmadık olanın çekiciliği de bu eğilimi destekleyebilmektedir. Konu ile ilgili yapılan ilk yaygınlık çalışmalarından birinde, erkeklerin %50’sinin, kadınların ise %26’sının evlilik dışı cinsel deneyim yaşadıkları belirtiliyor (Kinsey, Pomeron ve Martin, 1953). Evli olmayan çiftlerde ise erkeklerin aldatma oranı %70.9 iken aldatan kadınların oranı %57.4 olarak belirtiliyor (Hansen, 1987).
Aldatma davranışının oranlarının bu denli farklılık göstermesinin kişiler için ne anlam ifade ettiği, tolerans gösterme ve affetme ile ilişkilendirilebilir. Özkul’ a (2018) göre aldatma davranışı, fiziksel aldatma, duygusal aldatma ve sanal aldatma olarak üçe ayrılmaktadır. Fiziksel aldatma, romantik ilişki halindeki partner harici biri ile cinsel ilişkiye girme, öpüşme, dokunma veya sarılma gibi fiziksel temasları içerirken; duygusal aldatma ise partnerinden başka birine aşık olma, hoşlanma veya duygusal yakınlık hissetme gibi durumları içermektedir. Nispeten daha net olan fiziksel ve duygusal aldatmanın yanında, sanal aldatma biraz daha karmaşık olarak görülmektedir. Kadınlar ve erkekler arasında bazı fikir ayrılıklarıyla birlikte “Çocukluk aşkıyla Facebook’ta ‘flörtleşmek’ aldatma sayılır mı?”, “Kilometrelerce uzakta ve asla buluşamayacağın biri ile internet üzerinden sohbet etmek aldatma mıdır?”,“Tinder gibi buluşma uygulamalarını telefonumda tutmam aldatma mıdır?” gibi sorularda ortaya çıkarmaktadır. Erkekler için, genellikle, partnerinin fiziksel aldatma davranışları daha olumsuz bir algı oluştururken, partnerinin duygusal bir ilişki içerisine girmesi ise o kadar da önemli bir tehdit oluşturmayabilmektedir. Tam tersi olarak, duygusal aldatma kadınlar için daha büyük bir tehdit olarak algılanabilmektedir (Fincham ve May, 2017).
Aldatma konusunda kadınlar ve erkekler arasında fikir ayrılığı olmasına rağmen, her iki tarafın da sahip oldukları romantik ilişkilerinde alamadıkları duygusal ve fiziksel doyumların üçüncü kişiye duyulan ilgiyi arttırdığı görülmektedir. Sonuç olarak, aldatma düşünülenin aksine genellikle arzuyla alakaladır. Üçüncü kişiyle kurulan ilişkinin temelinde cinselliğin yanı sıra özel hissetme, görülme ve onaylanıyor olabilme arzusu yatabilmektedir. Bu noktada günlük hayattaki ilişkiler gibi romantik ilişkilerde de doğru iletişim kuruyor ve duyguları paylaşabiliyor olabilmek büyük önem taşımaktadır. Bir zamanlar ‘özel’ biri olarak seçilen partneri aldatmaktansa yaşanılan tüm olumlu ve olumsuz duyguları ve düşünceleri paylaşmak gerekmektedir fakat buna rağmen aldatmayı seçmiş olan partner ile yapılabilecek en anlamlı ve doğru hareket onunla yüzleşmektir. İyi bir yüzleşmenin sırrı ise göz teması, öfke kontrolü ve bazen bolca peçetedir.
KAYNAKLAR
Blow, A. J. ve Hartnett, K. (2005). Infidelity in committed relationships II: A substantive review. Journal of Marital and Family Therapy, 31(2), 217-233.
Fife, S. T., Weeks, G. R. ve Gambescia, N. (2008). Treating infidelity: An integrative approach. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 16, 316-323.
Fincham, F. D. ve May, R. W. (2017). Infidelity in romantic relationships. Current Opinion in Psychology, 13,70-74.
Hansen, G. L. (1987). Extradyadic relations during courtship. Journal of Sex Research, 23, 382-390.
Kinsey, A., Pomeroy, W. B. ve Martin, C. E. (1953). Sexual behavior in the human female. British Medical Journal.
Özkul, K. (2018) Hastalıkta, sağlıkta, birbirimizi aldatana dek: romantik ilişkilerde sadakatsizlik üzerine bir inceleme. Pivolka, 6.
GÖRSEL KAYNAKLAR
Aldatmak ve aldatılmak: Erkekler neden aldatır, neden aldatılır? (n.d.). https://www.uplifers.com/aldatmanin-ve-aldatilmanin-anatomisi-erkekler-neden-aldatir-nedenaldatilir/?
Psikolog, E. (2020, 30). Dikkat! BU Yazı Sadakatsizlik İçerir! Evimdekipsikolog | Blog. https://www.evimdekipsikolog.com/blog/dikkat-bu-yazi-sadakatsizlik-icerir/
Ünzile Duman
ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü / Aday Psikolojik Danışman
