Çocuklarda 2 Yaş Sendromu Nedir?
Pazartesi sendromunuzu solda sıfır bırakacak bir sendrom; 2 Yaş Sendromu!
Çocuğun büyüme sancılarına bağlı olarak öfke nöbetleri ve bolca “hayal kırıklığı” yaşadığı, ebeveynlerine adeta “meydan okuduğu” normal bir dönemdir. Bir sabah uyandığınızda her şey değişmiş, masum yavrunuz gitmiş ve yerine başka bir çocuk gelmiş gibi hissedebilirsiniz. Adının tersine aslında çocuk tam iki yaşına geldiğinde başlamaz. Ya da şöyle söyleyelim, her çocuğun gelişimi farklı olduğundan bu süreç, 18-30. ay arasında herhangi bir yerde başlayabilir. Üç yaşına kadar da devam edebilir. Hatta biraz daha uzun sürebilir.
İki yaş sendromu; çocuk kişisinin ‘’Ben artık bebek değilim, benim de haklarım var, sana da muhtaç değilim, bak her şeyi alıp tutabiliyorum, suyumu kendim içip yemeğimi yiyebiliyorum ama uyuzluk değil mi yapmayacağım hiçbirini, elime ne geçirirsem etrafa fırlatıp avazım çıktığı kadar bağıracağım.’’ dediği sendrom durumudur.
2 Yaş Sendromunun Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir?
Yapılan gözlemler bu durumun, yürüme eylemiyle doğrudan ilişkisi olduğunu ortaya koymuştur. Yürümeyle birlikte bebeklik dönemi de son bulmuş ve çocukluk dönemi başlamıştır. Bu durum, bebekte bağımsızlık duygusunun yoğun bir şekilde hissedilmesini sağlar. Araştırma, karıştırma ve keşfetme davranışları da çocukların bu dönemdeki merak duygularından beslenir ve doğru kontrol edildiğinde hayata dair bilgi edinmeleri ve deneyim kazanmaları konusunda yardımcı olur. Bunu yaparken de doğru-yanlış ya da mantıklı-mantık dışı gibi kavramları düşünmezler. Büyüklerinin söylediklerinin aksine davranmayı tercih ederek kendi varlıklarını ispatlama yolunu tercih ederler.
Özetle, çocuk bir şey yapmak ister ancak becerileri yetersiz kalır. İstekler ve beceriler arasındaki uçurumun sonucu da hüsran, ele avuca sığmaz bir çocuk ve öfke nöbetleri olabilir.
- Hırçınlık, huysuzluk
- Öfke nöbetleri
- Nedeni belli olmayan ağlama krizleri
- Kardeş veya arkadaşlar ile çatışma
- Otorite kurma isteği
- İnatlaşma
- Söz dinlememe, çoğu zaman istenenin tam tersini yapma
- Her şeyi tek başına yapma ve kendini kanıtlama isteği
- Elindeki oyuncak veya ev eşyalarını yere atma, fırlatma
- Anne babaya ya da çevresindeki kişilere vurma
- Kendi saçını çekme, yüzünü tırmalama gibi kendine zarar verici davranışlar.
- Her şeye itiraz etme hali
- “Hayır” kelimesini sıkça kullanma
- İştah azalması, uyku düzeninde değişme
İşte Ebeveynlere Tüyolar!
Bazı durumlarda çocuğa, “Dikkatli ol.” ya da “Yapma!” deyip engellemek yerine, gerekli güvenlik koşulları altında risk alması sağlanabilir. Örneğin; yemek masasını karıştırmak isteyen bir çocuğu tamamen engellemek yerine önüne bir plastik tabak verip içine biraz yemek koyup ebeveyn gözetiminde zaman geçirmesini sağlamak, iki yaş sendromu dönemini problemli bir dönem olmaktan çıkarmaya yardımcı olacak önlemlerden birisidir.
‘’Şu anda durmazsan, tüm oyuncaklarını elimden alırım” veya ” Bir hafta boyunca ekran başında zamanın olmayacak ” gibi sözler söylemek, çok belirsiz olduğundan ve muhtemelen gerçekleşmeyeceğinden dikkatli olmalısınız. Bunun yerine, tekrarlanan patlamalar veya yıkıcı davranışlar için bir ceza türüne veya sonucuna odaklanmalısınız.
“Bu Sürecin Aşılmasında ‘Oyun’ Etkili Bir Yöntem”
Bu süreçte, en etkili yaklaşım çocukla ilişki kurmak ve etkileşim içerisinde olmaktır. Anlaşıldığını hisseden çocuk rahatlayıp sakinleşir. Oyun aracılığıyla çocukla ilişki kurmak ise, hem eğlenceli hem de sağlıklıdır. Çocuklar duygu ve düşüncelerini yetişkinler gibi sözel olarak aktaramaz. İçinde bulunduğu durumu ve duygu ve düşüncelerinin aktarımını, oyunla çok etkili bir şekilde gerçekleştirebilir. Çocuğun iç dünyasının aktarımı oyun ve oyuncaklar sayesindedir. Birlikte oyun oynamak, iki yaş sendromunun aşılmasında önerilen bir yöntemdir. Çocuğunuz oyuncaklarını paylaşmıyorsa ve oyun zamanında saldırganlık belirtileri göstermeye başladıysa ve “BENİM” diyorsa, şunu yapın:
- Oynatma süresini azaltın.
- Ona ‘Sakinleşene kadar oyun süresine geri dönmeyeceğini’ söyleyin.
- Ona ” Oyuncağını 3 dakika paylaşmazsan 10 dakikalığına alırım” deyin.
- Başkalarına vurmak acıtır. Kabul edilebilir değildir, şeklinde anlatın, anlatın, bıkmadan anlatın.
- Ona diğer kişinin acı çektiğini ve üzgün olduğunu göstermek, empatiyi kavrayabilmesi için çok önemlidir.
- Onu kucaklayıp “Dinlediğin için teşekkür ederim, gidip birlikte oynayalım” diyebilirsiniz.
O an için çocuğun yapmayı arzuladığı şeyin kısa bir süre sonra unutulacağı gerçeğinden yola çıkarak, çocuğun dikkati hoşlanabileceği başka bir tarafa çekilmelidir. Dikkat dağıtma, bir durumu hafifletmenin akıllıca bir yoludur ve korkunç ikili aşamasında yürümeye başlayan çocukla uğraşırken çok kullanışlı olabilir. Yeni yürümeye başlayan çocukların dikkati çok kolay dağılır ve en başta neden üzüldüklerini unutabilirler. Bu nedenle, rolünüz, ilk başta neye üzülmüş olabileceklerini unutacak kadar ilgi çekici olacak uygun bir oyalama bulmaktır. Örneğin: çocuğunuz okumayı seviyorsa ona en sevdiği kitabı verin. Şarkı söylemeyi seviyorlarsa en sevdikleri tekerlemeyi yüksek sesle söyleyin.
2 Yaş Sendromu Ne Kadar Sürer?
Sonsuza dek sürecek gibi görünse de 2 yaş sendromu; çocuklarda yaklaşık 1,5 yaşında başlayıp 4 yaşına kadar devam eden zorlu ve yorucu bir dönemdir. Bu işin sırrı sabırlı olmaktır. Çatışmaya girmeyin ve bırakın; çatıştığınız konuda az sonra tıpış tıpış gelip istediğinizi yapacaktır. Anaokulu çocukları için de aynı kurallar geçerlidir. Çocuklar anaokulunda da bu tür davranışları sergileyecektir fakat okul öncesi öğretmenleri bu işin eğitimini aldıkları için konuya daha profesyonelce yaklaşacaklardır. Unutulmamalıdır ki, küçük yaşlardaki çocukların kendine ve çevreye zarar vermemek koşuluyla keşfetmesine, karıştırmasına, deneyimlemesine izin verilmelidir. Böyle yetiştirilen çocukların benlik ve kişilik oluşumları daha sağlıklıdır ve daha özgüvenli bireyler olabilirler.
Çocuğunuzun sizi içine soktuğu baskıdan ve kendinizi tekrar tekrar içinde bulduğunuz stresli durumlardan çok bunalmış hissediyorsanız, yardım istemekten çekinmeyin.
GÖRSELLERİN KAYNAKÇASI
https://www.123rf.com/photo_33117860_stock-vector-illustration-of-a-flashcard-number-two.html adresinden erişildi.
https://onedio.com/haber/ebeveyn-olmak-zor-kucuk-cocuklardan-15-komik-eften-puften-aglama-nedeni-599157 adresinden erişildi.
G. İrem KUMRU
Okul Öncesi Öğretmeni
