ÇOCUĞUMUN HAYALİ ARKADAŞI VAR!

Bu Yazıyı Tahmini Okuma Süresi: 2 Dakikadır.

Çocukların hayal ile gerçek arasındaki farkı ayırt edemedikleri erken çocukluk döneminde sıklıkla görülen hayali arkadaşlık kavramı, zihinlerinde bir dünya kurarak hayali insanlar oluşturma eğiliminde olmaları durumudur.

Hayali arkadaş, çocuklarda 3-4 yaşlarında görülmekle birlikte zaman zaman 6 yaşına kadar sürebilir. Bu durum okul öncesi döneme kadar normal karşılansa da, okula başlayan çocukların hayali arkadaştan sıyrılıp ilgilerinin yeni uğraşlara yönelmesi beklenmelidir. Yapılan araştırmalara göre, çocukların %50-60’ının hayalinde canlandırdığı bir oyun arkadaşı olur ve realite kavramı oluşmaya başladıktan sonra birçok çocuk 7 yaş dolayında bu arkadaşıyla vedalaşır.

Hayali arkadaşlar çocukların yaşamlarındaki stres ve değişimlerle baş etmesine yardımcı olabilir. Bir çocuğun hayali arkadaşa sahip olması, onun sağlıklı zihinsel ve duygusal gelişime sahip olduğunu gösterebilir. Çocuklar hayali arkadaşları sayesinde kendi kimliklerinin farkına varabilir ve çevresiyle daha iyi iletişim kurabilirler. Çocuk hayali arkadaşı ile yaptığı provalarla arkadaşlarıyla ilişkilerine olumlu anlamda katkı sağlayabilir.

Fakat buradaki en önemli nokta, çocuğun gerçekten hayattan kopmadan gelişim göstermesidir. Çocuk sürekli hayal dünyasında yaşıyor ve hayali arkadaşlarını gerçek hayattaki arkadaşlarına tercih ediyorsa çocuktaki yalnız olma isteği endişe verici olabilir.

Oregon Üniversitesi psikoloji profesörü “Hayali Arkadaşlar ve Onları Yaratan Çocuklar” kitabının yazarı Marjorie Taylor, Slate dergisinde yayınlanan bir röportajında ‘’Çocuklar hayali arkadaşlarının varlığına inanıyor mu?’’ sorusuna; çocukların hayali arkadaşlarının gerçek olmadıkları konusunda emin olduklarını ve sonuç olarak çocukların hayali arkadaşları için ‘‘O gerçek birisi değil, sadece benim uydurmam’’ gibi cümleler söylediklerini belirtmiştir.

Çocuklarda hayal gücünün gelişimini araştıran Taylor, çocuklarla yaptığı röportajlarda, çocukların çeşitli hayali arkadaşlarla tanışmıştır. Bunlar, birçok türden hayvanlar, bir böcek, bir kabarcık, ışıltılı bir uçan yunus ve hatta 160 yaşında bir işadamıdır.

Marjorie Taylor’un International Central Institute for Youth- and Educational Televizion (IZI), dergisindeki Çocukların Hayal Güçleri ve Televizyon adlı makalesindeki ‘’Çocukların Görünmez Hayali Arkadaş Türleri’’ adlı 236 çocuğun katıldığı araştırmada çocukların hayali arkadaşlarının hangi türde oldukları aşağıdaki tabloda yüzdeleriyle yer almaktadır.

Çocukların Görünmez Hayali Arkadaş Türleri                            Yüzdeleri

Sıradan çocuk                                                                                         27%

Sihirli çocuk                                                                                           17%

Bebek                                                                                                      5%

Yetişkin insan                                                                                         12%

Hayvan                                                                                                   19%

Süper kahraman                                                                                      3%

Düşman                                                                                                   3%

Hayalet, Melek                                                                                       5%

Kendisinin görünmez hali                                                                      2%

Diğer                                                                                                       9%

Ebeveynlerin Hayali Arkadaş Konusunda Dikkat Etmesi Gereken Noktalar

Hayali arkadaş, ebeveynlerin endişeleneceği bir durum olmanın aksine çocukların normal gelişimlerinin bir parçasıdır. Çocuk tamamıyla hayattan kopma yaşamadığı sürece, anne ve babaların endişelenmesi için bir neden yoktur. Hayali arkadaşın varlığı kesinlikle yetişkinlerin yaşadığı halüsinasyonlar ile karıştırılmamalıdır.

Ebeveynler çocuklarının bu dönemlerinde kaygılanmadan evvel çocuğun bu dönemdeki ihtiyaçlarını ve duygusal durumlarını iyice gözlemlemelilerdir.

Çocukların hayali arkadaşları reddedilmemeli ve yok sayılmamalıdır. Ebeveynlerin çocukların hayali arkadaşlarını çocuklarla açık açık konuşmak ve onlara değer verdiğini hissettirmek çocuğun kendi içine kapanmasını ve yalnız olmayı isteme duygusunu engelleyecektir. Bununla birlikte çocukların yalnızca hayali arkadaşlarla kısıtlı kalmamasını sağlayabilmek için gerçek arkadaşlarıyla da vakit geçirmesi desteklenmelidir.

Bu konuda tavsiye edilen noktalardan biri de çocukların ilgilerini hayali arkadaşlıktan gerçekliğe doğru yönelmesini ve sosyalleşmesini sağlayacak akranlarından oluşan bir grupla vakit geçirmesidir.

Çocuğunuz zaman zaman hayali arkadaşının arkasına sığınabilir, yaptığı hataları ona yükleyebilir tüm bu davranışların da üzerine gidilmemeli ve bu konuda yardım edilmelidir.

KAYNAKÇA

Aktüel Psikoloji (2010). Hayali arkadaşlar. http://www.aktuelpsikoloji.com/hayali-arkadaslar-915yy.htm , adresinden erişilmiştir.

Harris, A. (2015). The Science Behind Inside Out’s Imaginary Friend: A Child Psychologist Evaluates Bing Bong. , adresinden erişilmiştir.

Taylor, M. (2003). Childrens’s Fantasies and Television, International Central Institute for Youth- and Educational Televizion, IZI, 16:1

GÖRSEL KAYNAKÇA

1. https://www.parents.com/toddlers-preschoolers/development/friendship/pretend-friends/
2. https://www.metroparent.com/daily/parenting/parenting-issues-tips/imaginary-friends-the-benefits-of-your-kids-scapegoat-confidant-and-alter-ego/

Ayşe Sena ÇELİK

Yıldız Teknik Üniversitesi

Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik & Okul Öncesi Öğretmenliği