Yazarın Adı : Virginia M. Axline Çev. Elkin Besin
Yayıncılık : Erek Çocuk Kulübü Yayınları
Yayınlanma Tarihi : Şubat 1986
Sayfa Sayısı : 193
YAZAR HAKKINDA
Virginia Axline, çocukları tedavi etmek için popüler bir yöntem olan oyun terapisinin kullanımına öncülük eden 20. yüzyıl psikologuydu.
Meslek hayatı
1964’te Axline, Kendini Arayan Dibs adlı devrimci ve ilham verici bir gerçek hikayeyi yayınladı. Kitap terapötik ilişkisini geri çekilmiş ve iletişim kurmayan görünen beş yaşındaki bir çocukla birlikte anlattı. Ailesi, davranışının nedeni otizm ya da zihinsel gerilikten şüphelenmesine rağmen, birkaç ay boyunca oyun terapisi ile kendini bulmaya başladı. Axline, gerçek kişiliğini dünyaya göstermek için gerekli becerileri geliştirdiğinde, IQ 168 olan bir dahi olduğunu fark etti. Axline’ın Dibs’le etkileşime girmek için kullandığı yöntemler, bu devrimci, ilk elden hesapta tanımlanır ve açıklanır. Kitap pek çok üniversitede ve yüksek lisans okulunda müfredatın bir parçası haline geldi ve oyun terapisi alanında en etkili kitaplardan biri olarak hâlâ selamlanmaktadır. Axline, ilginç kariyeri boyunca birkaç kitap yazdı.
Axline, 1940’ların başında oyun terapisini keşfetmeye başladı ve nihayetinde kendi direktifsiz oyun terapisi tekniğini geliştirdi. Temel ilkeleri ve teorileri, Carl Rogers tarafından geliştirilen kişi-merkezli yaklaşımdan yaratılmıştır.
Psikolojiye Katkı
Virginia M. Axline en iyi oyun terapisi üzerindeki etkisi ile bilinir. Oyun terapisi oyun yoluyla sözsüz iletişim üzerine kuruludur. Çoğu kez çocuk olan müşterilerin iyileştirmeyi ve psikolojik ve davranışsal değişiklikleri kolaylaştırmaya çalışmaktadır. Hedef, çocuğa kendini geliştirme, büyüme ve sosyal bütünleşme fırsatı vermektir. Çalma terapisi, çoğu kez tanı için bir araçtır. Bir terapist, çocuğun oyununu gözlemleyerek ve çocuğun terapist arasındaki etkileşimi değerlendirerek bir çocuğun temel sorunlarını derinlemesine anlayabilir. Yapılandırılmış ve yapılandırılmamış oyun, çocuğa doğru davranışsal ve bilişsel gelişim fırsatı sağlamak için teşvik edilir.
Oyun terapisinde kullanılan yaygın bir teknik desensitizasyon yöntemidir. Bu yöntem, bir çocuğun yıkıcı davranışları yeniden programlamasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır ve yalnızca çocuklara değil, aynı zamanda sözlü ya da bilişsel olarak meydan okunan diğer kişilere de uygulanmaktadır.
KİTABIN ANALİZİ
Bu kitap, kendi kişiliğini arayan bir çocuğun psikoterapi süreci içinde yer alan öyküsüdür. Dibs adlı küçük bir çocuğun gerçek yaşantılarının öyküsü. Dibs yaşamın sert koşulları ile yüz yüze geldikçe, benliği hakkında yeni bir bilinç geliştirmektedir. Kendi içinde meydana gelen gelişme ve olgunlaşmayı, şaşırarak bulgulamaktadır.
Oyunla tedavi odasında Dibs’i izlerken, kişi, gelişme sürecinin ne denli karmaşık bir olay olduğunu da görür. Dibs bu odada, zaman zaman kederi tüm yoğunluğu ile yaşar. Ama, genel gelişim çizgisi, yaşamın sunduğu ödüllere uzanma ve umutlarını gerçekleştirmeye yönelme doğrultusundadır. Kendini güvenli hissedebilmek için gereksindiği tutarlılığın, kendi dışındaki güçlere sağlanamayacağını, bu odada algılar. Tutarlılığın merkezini kendi benliğinin derinliklerinden buluğ çıkarmayı başarır.
Dibs. Çoğumuzu düşünmeye çağıran bir dil konuşmaktadır. Dünyadaki adını ve yerini belirlemek azmindedir.. bu nedenle, Dibs’ in öyküsü, bir ölçüde her çocuğun öyküsüdür. Oyun odasında, evde ve yuvadaki yaşantıları ile sergilenen kişiliği, giderek onu tanımak mutluluğuna ulaşmış kişileri yumuşak bir biçimde etkiler. Onların yaşamınada açıklık ve zenginlik getirir.
Kitabın amacından bahsedilmesi gerekirse Dibs’in psikoterapi sürecinin görüşme görüşme bölümlendirilerek kaleme alınmış olması oyun terapisine ait eşi bulunmaz bir örnek eser niteliği taşımaktadır ve bu noktada da alana hizmet etmektedir.
Yazar, kitabın sonunda dolayısıyla da terapi sürecinin bitiminde şunları eklemektedir, Oyunla tedavi seansları sona erdikten sonra bir klinik psikoloğu, Dibs’e Stanford Binet Zeka Testi uyguladı. Dibs bu teste büyük ilgi duydu ve zevkle katıldı. Daha önce hiç görmediği halde, psikologla çok iyi ilişki kurdu. Test sonucu zeka düzeyi 168 olrak saptandı. Aynı sırada uygulanan okuma testine göre, okuma düzeyi de yaş ve sınıfının çok ilerisindeydi.
Test sonuçlarına göre, Dibs olağanüstü üstün ve yeteneklerini etkin biçimde kullanan bir çocuk olarak nitelendi. Dibs’in anne ve babası, eğer çocukları daha iyi anlamamıza katkısı olacaksa, tüm terapi seanslarının kaydına ve gerekli gizlemeler yapıldıktan sonra kayıtların her türlü araştırma, öğretim ve yayın için kullanılmasına izin vermişlerdi.
Bu kitap, bu kayıtlardan meydana gelmiştir. Yalnızca kimlikleri ele verici bilgiler değiştirilmiş ve akıcılığı sağlamak amacı ile fazla yinelenen kısımlar elenmiştir. Çocuk Rehberlik Merkezi’nde, Dibs ile terapist arasında yer alan konuşmalar aynen aktarılmıştır. Anne ile yapılan görüşmelerde kayıtlardan alınmış, ancak kimlikleri belirleyici yanları ve Dibs ile doğrudan ilgili olmayıp, kişilerin özel yaşamını ortaya koyan kısımlar kitaba alınmamıştır. Dibs’ e ve annesine ait olmayan hiçbir sözcük eklenmemiştir.
Yazarın bu notundan da anlamaktayız ki terapi süreci kitaplaştırılırken hiçbir etik kural göz ardı edilmemiştir ve en önemliside gizliliği tehdit edici bir etik ihlal yapılmamıştır.
Şule KENANLAR
İstanbul Aydın Üniversitesi
