Bu Yazıyı Tahmini Okuma Süresi: 3 Dakikadır.

            Her insanın hayatını devam ettirirken gün içerisinde gerçekleştirdiği bir takım rutinler vardır. Ve insanlar bu rutinleri eyleme dökerken herhangi bir yadırgama duygusuna kapılmazlar. Bir nevi o davranışları yapmayı alışkanlık haline getirmişlerdir. Peki, bu alışkanlıklar ne zaman bağımlılık boyutuna ulaşır? Eğer bahsedilen rutinlerin verdiği alışkanlıklar aşırı ölçüde yapılmaya başlanırsa ve gün içerisinde aklınızın bir yerinde o olgu yerleşiyorsa alışkanlıklarınız bağımlılığa dönüşmeye başlamıştır bile. Bunun bir sonraki evresi ise hayatınıza bu bağımlılığı yerleştirme evresidir. Bu evrede artık o alışkanlığınızın size zarar verdiğinin bilincindeyken önüne set çekemez hale gelebilirsiniz ve ‘’yoksunluk’’ hissini edinmiş olabilirsiniz.

Bağımlılık olgusuna ruhsal olarak yöneldiğimizde ise oklar bize benlik kavramını işaret etmektedir. Her insan içinde iki tür benlik barındırır. Biri haz benlik diğeri ise gerçek benlik kavramlarıdır. Bu iki benlik türü sürekli insan içinde çatışma halindedir ve hangisini seçeceğiniz sizin bağımlılıklara yatkınlık düzeyinizi belirleyecektir. Daha açık bir ifadeyle tercihleriniz sırasında ya kendinizi frenleyebilirsiniz ya da arzularınızın peşinden gidebilirsiniz. Ve araştırmalar gösteriyor ki bağımlılık ile haz benlik arasında doğru orantılı bir bağ bulunmaktadır (“Çağımızın gizli tehlikesi”, 2013).

Bağımlılık türlerinden biri olan oyun bağımlılığının günümüze en çarpıcı yansımalarından biri olan, son günlerde gündeme bomba gibi düşen ‘’Mavi Balina (Blue Whale)’’ isimli oyunu duymuşsunuzdur. Peki, içeriği ve insan psikolojisi üzerindeki etkilerden ne kadar haberdarsınız? Bu duruma farkındalık yaratmak adına BBC haber sitesinde oyunun içeriği üzerine bir haber hazırlanmıştır. Haberin içeriğinde en başta bu oyunu oynayan insanlardan 50 görevi yerine getirmeleri gerektiğinden bahsedilmiştir (“Mavi balina oyunundan”, 2017). Asıl dikkat çekici nokta ise bu verilen görevlerin içeriğinde insanların içine ‘’korku kültürünün’’ yerleştirilmesidir. Adım adım insanları intihara sürükleyen bir ‘’sanal şantaj’’ oyunuyla karşı karşıyayız. Burada sanal şantaj kelimesini kullanmamın sebebi oyunu oynayan insanların kişisel bilgilerinin oyunun yönetici konumunda bulunan insanlar tarafından ele geçirilerek tehdit amaçlı kullanılmasıdır.

Görevin içeriğine geçmeden önce düşünmenizi istediğim bir nokta var. Neden insanlar kendilerini böyle bir oyunun içinde bulur? Neden içeriği böyle bir oyunu oynamaya başlar? Merak etme hissi dediğinizi duyar gibiyim. Bunun yanında birçok alt etmen de yatmaktadır. Örneğin, birey kendini bulunduğu çevre içerisinde özgür hissetmiyor olabilir. Bir faaliyette bulunurken kendini özgüvensiz hissedebilir, kaygı seviyesi normalinden daha yüksek olabilir. Yalnızlık, anlaşılmama hissi kendine gerçekdışı bir dünya yaratma hissi uyandırmış olabilir. Oyununun içerisinde kendini denemek istemiş bile olabilir.

Yapılan röportajlar göstermektedir ki bu oyunu oynayan ergenlik çağındaki çocuklar verilen görevlerin onlar için heyecan verici olduğunu dile getirmiştir. Gerçek hayatlarının onlar üzerindeki sorumluluklarından ve kapana kısılmışlık hissinden kaçmak için bir kapı olarak bu oyunu oynamaya başlamışlardır.

Oyunun başlangıcında sizden gece 02.00 sularında uyanıp korku filmi izlemeniz, insanlarla belirttikleri süre kadar iletişimi kesmeniz, gece yarısı bir mezarlıkta fotoğraf çekilip sosyal medyada paylaşmanız, bir çatı katında manzarayı seyretmeniz, yüksek sesle müzik dinlemeniz gibi görevler verilmektedir. Bu görevleri yerine getirdikçe istenilen korku ve karamsarlık yavaş yavaş sizin içinize sızmaya başlamakta ve oyunu oynamaya devam ettikçe ise istenilen görevlerin dozu da artmaya devam etmektedir. Örneğin bilerek ve isteyerek kendinize zarar vermeniz, kolunuza bıçakla balina çizmeniz ve son aşama olarak yüksek bir yerden atlayarak intihar etmeniz istenilenler arasındadır (“Mavi Balina Oyunu”, 2017).

Oyunu oynamayı yarıda bırakan insanlar bu oyunu ‘’ölüm tuzağı’’ olarak nitelendirmiş ve oyunu bırakmayı başaramayacaklarını düşündüklerini dile getirmişlerdir. Buradan da görülüyor ki bu oyunu oynayan bireyler kendini bir çıkmazda hissetmiş ve çaresizlik duygusuna kapılmışlardır. Çıkış yolu gibi görünen hevesle başlanan bu oyun aslında insanları daha da dibe çekmiştir. Kurtarılmayı başaran insanların nefes aldığı bir gerçek, peki ya yıpranan psikolojilerini kim toparlayacak? Oyunu oynayan insanlar kendilerini ait hissetmedikleri bu dünyayla ve içinde ekilen ölüm tohumlarından nasıl arınacak?

Bu konuda psikolojik bir destek almaları en doğru olanıdır. Bulunulan noktadan bir adım ileri gidilemediğinde veya boşlukta, çaresiz hissedilen durumlarda bir psikolojik yardım alınması birey için doğru seçenektir. Güvenin ve isteğin temel alındığı bir ortamda biz psikolojik danışmanlar yol haritası görevini üstleniriz ve hayatın devamı için bireyin sağlığı doğrultusunda bireyin görünmeyen seçeneklerini görünür kılmasında yardımcı oluruz.

Şimdi durun ve bir dakika düşünün. Bu oyun insanları böyle içine kapanık bir hale getiren ve kendine bağımlı hale getirenlerden yalnızca bir tanesi. Kızınız, oğlunuz veya kardeşiniz şu anda kendi içindeki duyguları bastırmak için böyle bir oyuna tutunmuş olabilir. Onları bu dünyada kendilerine bir benlik arayışındayken yalnız bırakmayın ve önemsendiğini, güvende olduğunu hissettirin. İletişim her insanın ihtiyacıdır ve aynı zamanda korunmakta öyle. Sanal bir dünya yerine bulundukları ortamda huzuru onlara vermeyi deneyin.

Kaynakça:

Çağımızın Gizli Tehlikesi: “Bilgisayar Oyunu Bağımlılığı’’ (2013, 8 Ocak). Erişim adresi: http://blog.milliyet.com.tr/cagimizin-gizli-tehlikesi—bilgisayar-oyunu-bagimliligi-/Blog/?BlogNo=396377

Mavi Balina Oyunu Hakkında Anne Babaların Bilmesi Gerekenler (2017, 14 Eylül). Erişim adresi: https://kisiselbasari.com/mavi-balina-oyunu-hakkinda-anne-babalarin-bilmesi-gerekenler.html/4

Mavi Balina Oyunu Hakkında Bilinmesi Gerekenler (2017, 18 Eylül). Erişim adresi: https://www.bilgenc.com/mavi-balina-oyunu-hakkinda-bilinmesi-gerekenler/

Mavi Balina İntihar Oyunundan Kurtulanlar Anlatıyor (2017, 15 Eylül). Erişim adresi: http://www.bbc.com/turkce/41281200

Rusya’da 130 Gencin İntiharıyla İlişkisi Olduğu İddia Edilen Bilgisayar Oyunu: Blue Whale (2017, 5 Mart). Erişim adresi: https://onedio.com/haber/rusya-da-130-gencin-intihariyla-iliskisi-oldugu-iddia-edilen-bilgisayar-oyunu-blue-whale-759721

Görsel Kaynakça:

http://m.internethaber.com/olduren-oyun-mavi-balinadan-kurtulanlar-tuyleri-diken-diken-etti-foto-galerisi-1807715.htm?page=2

http://www.milligazete.com.tr/haber/1259114/mavi-balina-oyunu-130-ergeni-intihara-surukledi

Hazırlayan:

Melisa Buran

Adnan Menderes Üniversitesi