2005 ABD yapımlı, başrollerini Josh Hartnett ve Radha Mitchell’in oynadığı, Peter Naess’in yönettiği Mozart ve Balina dram/komedi/romantik türündeki bir filmdir.
Gerçek bir hayat hikâyesinden sinemaya uyarlanmış bu filmde asperger sendromlu iki bireyin aşkı ele alınmıştır. Donald bir taksi şoförüdür. Asperger sendromunun getirdiği zorluklar onun mesleğini de etkilemektedir. Küçük bir terapi grubu vardır. Diğer arkadaşları da kendisi gibi asperger sendromuna sahiptir. O gün terapi gruplarına Isabelle katılır ve birbirlerinden hoşlanırlar. Donald bir matematik dâhisi, Isabelle ise müzik ve sanat ile ilgilidir. Cadılar bayramını beraber Mozart ve balina kostümlerini giyerek geçirirler ve o günden sonra birbirlerine bağlanırlar. Donald bir gün lazım olur düşüncesiyle yıllardır gerekli gereksiz birçok eşyayı biriktirmiştir. Isabelle, Donald evde yokken ortalığı temizleyip gereksiz eşyaları düzene sokmuştur. Fakat Donald bu durumdan hoşlanmamıştır çünkü uzun süredir kurduğu düzen bozulmuştur. Bu sebepten dolayı ayrılmışlardır. Birbirlerine olan sevgileri otizmin önüne geçince tekrar bir araya gelmişlerdir. Ayrı bir eve çıkıp yeni bir düzen oluşturmuşlardır. Hatta Isabelle, Donald için matematik yeteneğini kullanabileceği bir iş bulmuştur. Çok güzel bir yaşam sürdürürlerken bu durum Donald’ın patronunun yemeğe gelmesi ile bozulur çünkü Donald Isabelle’den “normal” davranmasını istemiştir. Bu duruma sinirlenen Isabelle yemek boyunca hayvanlardan ve ev için olan planlarından bahsetmiştir. Buna dayanamayan Donald sinirlenip Isabelle’e bağırmıştır. Yaşanan bu kavgadan sonra isteklerinin farklı olduğunu anlamışlardır. Donald’ın isteği normal olmaktır. Bir süre uzak kaldıktan sonra arkadaş olarak yollarına devam etmek isteseler de Donald Isabelle’e evlenme teklif eder. Bu durum Isabelle için iyi olmamıştır ve doktorun isteği ile Donald kendini zor tutsa da ondan uzak durur. Bir gün Isabelle i görür ve onun peşinden gidip konuşur. Sorunlarını hallettikten sonra bütün terapi arkadaşlarıyla birlikte bunu kutlarlar.
Filmin ilk sahnesinde Donald tek taraflı konuşma içindedir. Taksideki müşteriler onu dinlememesine rağmen işiyle ve hayatıyla ilgili ayrıntılı bilgi vermiştir. Asperger sendromlu bireylerin çok iyi bildikleri bazı alanlar vardır. Donald bir matematik dâhisidir. Büyük rakamlarla kolayca işlem yapabilir ve rakamlar arasında ilişki kurabilir. Hatta bu özelliğini Isabelle ile olan kavgalarından sonra rahatlama yöntemi olarak kullanmıştır. Donald evi düzenlendiğinde sinirlenmiştir çünkü düzeni bozulmuştur. Hayatımı çaldın diyerek Isabelle’i suçlamıştır. Isabelle ise müzik ve sanatla ilgilidir. İkisi de hayvanları çok seviyor ve birçok hayvan besliyor. Filmin başından itibaren dile getirdikleri kelimeleri düz anlamları ile anlama asperger sendromunun belirgin bir özelliğidir. Bu bireyler iğneleme ve şakaları anlamakta güçlük yaşarlar. Filmde yaptıkları şakaları belirtme ihtiyacı duymuşlar. Aynı zamanda hem Donald ve Isabelle hem de diğer terapi grubundakiler düşüncelerini sesli bir şekilde dile getirmektedir.
Film gerçek hayat hikâyesinden esinlendiği için asperger sendromlu bireylerin yaşadığı sıkıntıları net bir şekilde göstermiştir. Karakterler bu sendromun belirgin özelliklerine sahiptir. Küçüklüklerinden beri yaşadıkları taciz, zorbalık ve terk edilme yaşadıkları zorlukları bir parça anlama ve empati kurma olanağı sağlamıştır. Rahatça hareket edebildikleri için cadılar bayramını sevmeleri üzerlerindeki toplum baskısını yansıtmaktadır. Ayrıca Donald’ın normal olma isteği de bunun bir örneğidir.
Ayşe Çokyavaş
Yeditepe Üniversitesi
Görsel Kaynakça:
1-http://paradoksdanismanlik.com/?pnum=2363&pt=Mozart%20ve%20Balina
